TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, Anayasa'da ilk 4 maddenin tartışmaya kapalı olduğunu vurguladı. 3. madde ile ilgili söylediği sözlere açıklık getiren Kurtulmuş, "3. maddeyle ilgili tartışma varmış gibi göstermek en hafif tabiriyle haksızlıktır, bir algı operasyonudur" ifadelerine yer verdi.
Türkiye yeni Anayasa'ya hazırlanırken, ilk 4 madde üzerine yaşanan tartışmalar devam ediyor. Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanı Numan Kurtulmuş Cenevre Başkonsolosluğu’nda İsviçre’deki Türk sivil toplum kuruluşlarının temsilcileriyle gerçekleştirdiği toplantının ardından gazetecilerin sorularını cevapladı. Kurtulmuş, Anayasa'nın 3. maddesi ile ilgili söylediği sözlerin ardından basın mensuplarına konuştu. Kurtulmuş'un açıklamalarında öne çıkanlar şöyle:
"Şimdi öncelikle bir kez daha söyleyeyim bugüne kadar Anayasa ile ilgili konuşmaktan hep çekindim. Partiler arasında güzel bir birliktelik olursa bizim zihnimizden geçen TBMM'de 400'ün üzerinde oyla Anayasa geçsin.
Anayasa’nın ilk 4 maddesiyle ilgili tartışma söz konusu değil. İlk 4 madde hakkında tartışma başlatılması sürece zarar verir. 3. maddeyle ilgili tartışma varmış gibi göstermek en hafif tabiriyle haksızlıktır, bir algı operasyonudur. "
3. MADDE TARTIŞMASI NASIL BAŞLADI?
10 Ekim'de Ankara'daki Gazi Üniversitesi 2024-2025 Akademik Yılı açılışı törenine katılan Kurtulmuş, konuşmasında akademisyenlerden "yeni Anayasa için güçlü destek" istedi.
Anayasa'da sadece metnin değiştirilmesinin "yeterli olmayacağını" belirten Kurtulmuş, 1961 ve 1982 Anayasalarında var olan birçok maddenin değişmesine rağmen hala "darbeci", "seçkinci" ruhun Anayasa maddeleri arasında "gizli olduğunu" vurguladı.
Kurtulmuş, Anayasa'nın 3. maddesindeki, "Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğü" tabirinin de değişmesi gerektiğini söyleyerek, "Devletin ülkesi olmaz. Devletin milleti olmaz. Bu metin, 'Milletin devleti ve ülkelisiyle bölünmez bütünlüğü' şeklinde ifade edilmelidir. Bu seçkinci, devletçi anlayışın da yeni Anayasa'da milletin gücü üzerine yükselen bir devlet anlayışıyla yeniden ele alınmasının önemli olduğunu düşünüyorum" ifadelerini kullandı.
TEPKİLER PEŞ PEŞE GELDİ
Cumhurbaşkanlığı Hukuk Politikaları Kurulu Başkanvekili Mehmet Uçum da, Anayasa'nın ilk dört maddesinin tartışmaya açılmasının " hem yersiz hem de sorunlu" olduğunu savundu.
CHP Genel Başkanı Özgür Özel ise Muğla'da yaptığı açıklamada, "Numan Bey aklı sıra HÜDAPAR’ın tartışma alanını genişletecek… İlk 4 maddeye el uzatanın elini kıracağız" diyerek maddelerin dokunulmazlığını savundu.
İyi Parti Genel Başkanı Müsavat Dervioğlu da tartışmalarla ilgili, "Bu oyuna düşmeyeceğiz! 'Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür'. Nokta!" dedi.
ANAYASANIN İLK 4 MADDESSİ HANGİ HÜKÜMLERİ KAPSIYOR?
Anayasa’nın birinci maddesi Türkiye devletinin “cumhuriyet” olduğunu hükme bağlıyor. İkinci maddede, Cumhuriyet'in niteliklerini şöyle sıralıyor:
"Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk Devletidir."
Üçüncü maddede ülkenin milli marşı, başkenti ve resmi dili tanımlanıyor: "Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür. Dili Türkçedir. Bayrağı, şekli kanununda belirtilen, beyaz ay yıldızlı al bayraktır. Milli marşı 'İstiklal Marşı'dır."
"Değiştirilemeyecek hükümler" başlığını taşıyan dördüncü madde, ilk üç maddenin değiştirilemeyeceğini şöyle ifade ediyor: "Anayasanın 1'inci maddesindeki Devletin şeklinin Cumhuriyet olduğu hakkındaki hüküm ile, 2'nci maddesindeki Cumhuriyetin nitelikleri ve 3'üncü maddesi hükümleri değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez."
