Hazine ve Maliye Bakanlığı ile AK Parti kurmaylarının bir süredir üzerinde çalıştığı Vergi Paketi, TBMM Başkanlığına sunuldu.
Vergi, sosyal güvenlik mevzuatı ile bazı kanunlarda değişiklikler öngören teklif, 53 maddeden oluşuyor. Teklife göre en düşük emekli aylığı 10 bin liradan 12 bin 500 liraya çıkıyor. Teklifin yasalaşması ile birlikte 3 milyon 703 bin emeklinin maaşı 12 bin 500 liraya tamamlanacak. Herhangi bir mağduriyet olmaması için artış temmuzdan geçerli olacak. Yasa çıktıktan sonra emeklilere fark ödemesi yapılacak.
Vergi paketinin bütçeye 65-70 milyar lira ek kaynak sağlaması beklenirken AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, en düşük emekli aylığının artırılmasının 6 aylık maliyetinin 33,2 milyar lira olacağını söyledi. Güler, en düşük emekli aylığı ile ilgili yapılan artış düzenlemelerinin diğer emekliler açısından bir adaletsizliğe neden olduğunun hatırlatılması üzerine “Bütçe imkanları ortada. 2,5 milyon EYT’li sisteme dâhil oldu. Bu da ayrı bir yük getirdi bütçeye. Bütçe dengesi içinde OVP’ye bağlı kalarak her bir ödeminin karşılığını oluşturarak bütçeyi ayakta tutmaya çalışıyoruz. Önümüzdeki dönemde emeklilik sisteminin daha dengeli ve adil olması için çalışıyoruz. Sabit gelirlilerinin gelirlerini artırma noktasında çabamız devam edecektir” dedi.
Teklifte ayrıca, EYT düzenlemesinden emekli olup da çalışmaya devam edenler için hazine tarafından işverenlere verilen 5 puanlık prim desteği uygulamasına son verilecek.
İşte vergi paketinde yer alan düzenlemeler:
YURT DIŞI ÇIKIŞ HARCI 500 LİRA: Teklif ile şu anda 150 lira olan yurt dışı çıkış harcı 500 liraya çıkarılıyor. Yurt dışı çıkış harcı her yıl yeniden değerleme oranında artacak.
DOKTORA MÜHENDİSE HASILAT TESPİTİ: Doktorlar, diş hekimleri gibi serbest meslek kazancı ve restoran, kafe gibi ticari kazanç yönünden gelir vergisi mükelleflerinin yılın belirli zamanlarında hasılatları tespit edilecek. Tespit edilen hasılatları ile verdikleri beyannameleri arasında yüzde 20’yi aşan oranda uyumsuzluk olanlar izaha davet edilecek. İzahın yeterli bulunmaması durumunda vergi tarhı uygulanacak.
ASGARİ KURUMLAR VERGİSİ: Teklif ile yurt içi asgari kurumlar vergisi uygulaması getiriliyor. Buna göre kurumlar vergisi mükelleflerinin ödeyecekleri kurumlar vergisinin, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancının yüzde 10’undan aşağı olamayacağı hükme bağlanıyor.
KÜRESEL KURUMLAR VERGİSİ: Vergi mevzuatına ‘Küresel asgari tamamlayıcı kurumlar vergisi’ adı altında yeni bir vergi düzenlemesi giriyor. Buna göre, dört hesap döneminin en az ikisinde yıllık hasılatı 750 milyon avrodan fazla olan Türkiye’deki küresel şirketler asgari kurumlar vergisi ödeyecek. Küresel asgari kurumlar vergisi oranı yüzde 15 olacak.
SOSYAL MEDYA REKLAMLARI: Her türlü dijital ortamda alım, satım, kiralama, ilan ve reklam gibi ticari faaliyet gösteren aktörlerin faaliyetlerine ilişkin Maliye Bakanlığının yetkisi genişletiliyor.
KIYMETLİ MADENLERE BORSA RAYİCİ: Döviz ve döviz hesaplarında olduğu gibi şirket ve bankaların aktifinde yer alan kıymetli madenler ile kıymetli madenlere dayalı mevduat hesaplarının borsa rayici ile değerlenmesi, bu değerleme sonucu, geçici vergi dâhil hesap dönemleri itibarıyla değerleme farklarının vergilendirilmesi sağlanıyor.
VERGİ ASLI UZLAŞMADAN ÇIKIYOR: Vergi borcunun aslı uzlaşma kapsamı dışına çıkılıyor. Sadece vergi cezaları için uzlaşma olabilecek.
SİGARA VERGİSİNE YENİ DÜZENLEME: Bazı tütün mamullerinden alınmakta olan maktu vergi tutarına ilişkin asgari maktu vergi tutarının yüzde 20’sine kadar olan sınırlama kaldırılıyor. Bu kapsamda, birim ambalajda bulunan mamul için alınacak asgari maktu vergi tutarı kadar vergi alınabilecek.
KISA VADELİ SİGORTA PRİMLERİ: Kısa vadeli sigorta kolları prim oranının yeniden belirlenmesi ve belirlenen yüzde 2,25 prim oranını; yüzde 1,5’e kadar indirmeye, yüzde 2,5’e kadar artırmaya cumhurbaşkanına yetki veriliyor.
KURUMLAR VERGİSİ İSTİSNASINA YENİ ŞART: Taşınmazlara yatırım yapan fon ve ortaklıkların, ticari mal niteliğinde olanlar dâhil sahip oldukları taşınmazlardan elde ettikleri kazançlara sağlanan Kurumlar Vergisi istisnası, elde edilen bu kazançların yüzde 50’sinin, Kurumlar Vergisi beyannamesinin verilmesi gereken ayı izleyen ikinci ayın sonuna kadar ortaklarına kar payı olarak dağıtılması şartına bağlanıyor.
YİD KAZANÇLARINA VERGİ: Yap İşlet ve Devret (YİD) Modeli ile Kamu Özel İşbirliği Projeleri kapsamında elde edilen kazançlardan yüzde 30 oranında kurumlar vergisi alınacak.
HESABINI KULLANDIRAN YANDI
Başkalarının IBAN’ını kullanan ve kullandırana asgari 30 bin lira, azami 20 milyon lira olmak üzere işleme konu tutarın yüzde 10’u nispetinde, ayrı ayrı özel usulsüzlük cezası kesilecek. Mal teslimi veya hizmet ifalarına ilişkin para transferlerinin, başkasına ait banka hesaplarına yapılması durumunda, banka hesabını kullanan ve kullandıran adına ayrı ayrı, işleme konu tutarın yüzde 10’u nispetinde usulsüzlük cezası kesilecek. Asgari 25 bin lira olarak uygulanacak cezanın üst limiti de 20 milyon lira olacak. Paketle, POS cihazını başka mükelleflere kullandıran ve başkasına ait POS cihazını kullananlara her bir tespit için ağırlaştırılmış özel usulsüzlük cezası kesilmesi öneriliyor. Her bir tespit için bilanço esasında defter tutanlara 75 bin lira, işletme hesabında defter tutanlara 37 bin 500 lira, diğer mükelleflere 19 bin 500 lira ceza kesilecek.
KAYIT DIŞI CEZALARI ARTIYOR
Kayıt dışı faaliyette bulunan yani vergi idaresinin bilgisi dışında çalışanlara kesilecek vergi ziyaı cezasının; verginin 1 katı olarak kesilecek cezalarda 1,5 kat, verginin 3 katı olarak kesilecek cezalarda 4,5 kat kesilecek şekilde artırımlı uygulanması öngörülüyor. Vergi usulsüzlük cezaları da artırıyor. Buna göre, usulsüzlük cezalarının belirlendiği cetvelde yer alan tutarlar her yıl yeniden değerleme oranında artırılacak. Bazı fiillerin tekrarında uygulanacak ceza tutarları da artırıyor. Örneğin; fatura verilmemesi ve alınmaması, ödeme kaydedici cihaz fişi düzenlenmemesi hâllerinde uygulanan 3 bin 400 lira ceza tutarı, birinci tespitte 10 bin lira olarak uygulanacak, daha sonraki tespitlerde ceza tutarı artırılacak.
Vergi istisnaları kaldırılıyor
Ticari olmayan gezi, eğlence, spor gibi faaliyetlerde kullanılan deniz taşıma araçlarına yat limanlarında verilen kiralama, bakım vb. hizmetlerde KDV istisnası kalkıyor. Deniz ve hava taşıma araçları için liman ve hava meydanlarında yapılan hizmetler nedeniyle yüklenilen KDV’nin indirim imkânı da kaldırılarak doğrudan gider yazılması sağlanıyor. Birleşme, devir ve bölünme işlemlerinde, devreden KDV ve iade hakkının 5 takvim yılı kriterine veya zamanaşımına bağlı olmaksızın vergi incelemesi yoluyla yeni şirkete devrine izin veriliyor. Yabancı kurum ve kuruluşların deprem yardımlarına KDV istisnası sağlanıyor. Serbest bölgelerde faaliyette bulunan işletmelere sağlanan kazanç istisnası ihracat gelirleri ile sınırlandırılıyor.
YÜCEL KAYAOĞLU