Çimentoda fahiş fiyat artışına müteahhitlerin grev kararıyla tepki göstermesi, gözleri inşaat maliyetlerindeki artışa çevirdi. Serbest piyasada inşaat demiri son bir yılda 3 bin 850 liradan 6 bin 750 liraya, hazır beton 180 liradan 355 liraya, çimentonun torbası 12 liradan 27 liraya, tonu ise 150 liradan 450 liraya çıktı. Müteahhitlerin, “Zammın ekonomik gerekçesi yok” diye 9 Eylül’de greve gittiği çimento sektöründe bugün 76 tesis faaliyet gösteriyor. Bu tesislerin üretim kapasitesi toplam yaklaşık 115 milyon ton. İç piyasada 35 milyon ton tüketilirken, geçen yıl üretimin 30 milyon tonluk kısmı da ihraç edildi.
KAPASİTE NEDEN KULLANILMIYOR
Bu da 115 milyon ton kapasitesinin ortalama 50 milyon tonunun kullanılmadığına işaret ediyor. Müteahhitler, “Biz çimento ihracatına karşı değiliz, ancak kapasitenin neden tamamı kullanılmıyor” diye sorarken, çimentocular ise yüzde 200 gibi olağan dışı bir artış yapıldığı iddialarının gerçeği yansıtmadığını savunuyor. Diğer taraftan demirde de yurt dışı satışlara ağırlık verilmesi, iç piyasada demir fiyatlarının yüzde 75’in üzerine taşıdı. İnşaatın olmazsa olmazı ürünlerde hızlı fiyat yükselişleri konut yapımını daha pahalı hale getirdi. İstatistiklere göre, inşaatta toplam maliyet artışı yüzde 50’ye dayandı.
MALZEME ENDEKSİ YÜZDE 60’A DAYANDI
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, temmuzda inşaat maliyet endeksi, aylık yüzde 2,56, yıllık yüzde 44,76 yükseldi. Aylık bazda malzeme endeksi yüzde 3,13, işçilik endeksi yüzde 1,06 arttı. Yıllık bazda malzeme endeksi yüzde 56,41, işçilik endeksi yüzde 21,01 artış gösterdi. Bina inşaatı maliyet endeksi, temmuzda bir önceki aya göre yüzde 2,63, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 45,15 yükseldi. Aylık bazda malzeme endeksi yüzde 3,29, işçilik endeksi yüzde 1 artış kaydetti. Geçen yılın aynı ayına göre malzeme endeksi yüzde 57,25, işçilik endeksi yüzde 21,18 arttı.
TEMMUZDA KİRALAR FIRLADI
İnşaat maliyetinin önlenemez yükselişi, hem okulların açılması hem de kentsel dönüşümle birleşince, satılık ve kiralık konut fiyatları adeta uçtu. sahibindex Konut Piyasası Görünümü raporuna göre, yıllık kira artış oranı geçen aya göre İstanbul’da 8,4 yüzde puan, Ankara’da 1,8 yüzde puan ve İzmir’de 6,8 yüzde puan yükseldi. Temmuzda yüzde 37,9 olan ilan fiyatındaki yıllık artış oranı ağustosta yüzde 38,9 oldu.
İSTANBUL ZAM ŞAMPİYONU
Ağustos’ta kiralık ilan metrekare fiyatı yıllık artış oranı üç büyük ilde de yükseldi. Yıllık kira artış oranı geçen aya göre İstanbul’da 8,4 yüzde puan, Ankara’da 1,8 yüzde puan ve İzmir’de 6,8 yüzde puan arttı. Yıllık kira artış oranı İstanbul’da yüzde 50,7, Ankara’da yüzde 31,8 ve İzmir’de yüzde 30,9’a ulaştı.
KONUT METREKARE FİYATLARI TIRMANIŞTA
Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) tarafından sahibinden.com’un ilan verileriyle hazırlanan rapor, satılık konutta 3 bin 155 lira olan metrekare fiyatlarının 4 bin 382 liraya ulaştığını ortaya koydu. Yazlık bölgeler de artıştan nasibini aldı. Muğla’da geçen yıl ağustosta 6 bin 45 lira olan satılık metrekare fiyatı 10 bin 357 liraya yükseldi. Mersin’de 2 bin 172 liradan 3 bin 192 liraya, Aydın’da 3 bin 407 liradan 5 bin 750 liraya çıktı. Datça’da fiyatlar Türkiye ortalamasının 2,5 katına ulaştı. Dikili’deki artış Türkiye ortalamasının 1,5 katından fazla gerçekleşti.